Τις προάλλες στην προσπάθεια μου ν’ αναζητήσω χορτόπιτα με παντζαρόφυλλα έπεσα πάνω στην «μπαμπανέτσα» και ξαφνιάστηκα πολύ ευχάριστα. Αυτή η παραδοσιακή χορτόπιτα που ετοιμάζεται με ποικιλία χόρτων (όσο πιο πολλά, τόσο πιο καλά!) κι αντί για ζύμη ή φύλλο χρειάζεται μόνον έναν γρήγορο πηχτό χυλό που στρώνεται τόσο κάτω όσο και πάνω από την γέμιση, είναι σκέτη γευστική κι οπτική αποκάλυψη. Ήταν η πρώτη φορά που μάθαινα για πίτα που δεν απαιτεί κάποιο είδος φύλλου (χειροποίητο ή έτοιμο) παρά μόνο έναν απλό χυλό και μάλιστα από καλαμποκάλευρο. Η ομορφιά και νοστιμιά αυτής της χορτόπιτας είναι αναμφισβήτητα η ζύμη της. Η μπαμπανέτσα χάρη στο καλαμποκάλευρο έχει γεύση πιο ιδιαίτερη και εύγευστη, ενώ το ζυμάρι αφού ψηθεί σκληραίνει και γίνεται τραγανό. Η μπαμπανέτσα που ονομάζεται έτσι στην Λαμία παίρνει διαφορετικές ονομασίες αναλόγως του τόπου που την συναντάμε (στην Ήπειρο ονομάζεται «παντζάρα» ενώ αλλού «μπανέτσα») και μπορεί να ετοιμαστεί και με αλεύρι για όλες τις χρήσεις. Φυσικά, υπάρχουν και οι τυρόπιτες σαν κέικ όπως η τυρόπιτα χωρίς φύλλο, η τυρόπιτα με χαλούμι και δυόσμο, το αλμυρό κέικ, αλλά όλα αυτά ανήκουν σε άλλη κατηγορία αφού ανακατεύονται όλα τα υλικά μαζί, όπως ακριβώς στο κέικ.
ΥΛΙΚΑ
Ingredients
Για τη Γέμιση:
- 500 γρ παντζαρόφυλλα, πλυμένα και κομμένα
- 500 γρ φρέσκο σπανάκι, πλυμένο και κομμένο
- 400 γρ σέσκουλα (λάχανα), πλυμένα και κομμένα
- 3 πράσα, κομμένα σε ροδέλες
- 4-5 φρέσκα κρεμμυδάκια, ψιλοκομμένα
- 1 κρεμμύδι ξερό, ψιλοκομμένο
- αλάτι και πιπέρι
- 1/2 φλ λάδι (ελαιόλαδο)
- 2 κσ σιμιγδάλι ψιλό
- 500 γρ φέτα, τριμμένη
- 1 κγλ βούτυρο για το ταψί
Για τον Χυλό:
- 3,5 φλ καλαμποκάλευρο
- 400 ml νερό
- 1 φλ λάδι
- 1,5 κγλ baking powder
- 1 κγλ θυμάρι ξερό
- αλάτι, πιπέρι
Οδηγίες
- Σε μια ευρύχωρη κατσαρόλα τοποθετώ το ψιλοκομμένο κρεμμύδι με τα κρεμμυδάκια και τα κομμένα πράσα. Σε μέτρια προς δυνατή φωτιά (7/9) τ’ αχνίζω με ελάχιστο νερό με κλειστό καπάκι για 10-15’ ωσότου μαλακώσουν και εξατμιστεί τελείως το νερό. Σκοπός αυτής της διαδικασίας είναι να μαραθούν τα κρεμμύδια ώστε να είναι πιο ελαφριά κι ευκολοχώνευτη η πίτα.
- Κατόπιν σε δυνατή θερμοκρασία (8/9) προσθέτω σταδιακά τα υπόλοιπα χόρτα μέχρι να μαραθούν κι αυτά. Μετά από 2′ αφού τα χόρτα χάσουν τον όγκο τους και μαραθούν (δεν χρειάζεται να ψηθούν) τ’ αλατοπιπερώνω και κατόπιν τα μεταφέρω σουρώνοντάς τα με μια τρυπητή κουτάλα σε ένα μεγάλο μπολ. Αν τα χόρτα έχουν πολλά υγρά η πίτα θα γίνει νοτισμένη κι όχι τραγανή.
- Προσθέτω τα υπόλοιπα υλικά όπως το λάδι, το σιμιγδάλι (για να απορροφήσει τα υγρά που αφήνουν τα χόρτα) και την τριμμένη φέτα κι ανακατεύω.
- Ετοιμάζω τον χυλό της πίτας ανακατεύοντας όλα τα υλικά με την βοήθεια ενός αβγοδάρτη. Ο χυλός θα πρέπει να μην είναι υδαρής αλλά να μπορεί να απλωθεί εύκολα με την βοήθεια ενός κουταλιού.
- Βουτυρώνω καλά ένα στρογγυλό ταψί με διάμετρο 33 εκ. στην βάση και στα τοιχώματά του. Απλώνω τον μισό χυλό ομοιόμορφα στον πάτο του ταψιού και τον στρώνω με την πίσω πλευρά ενός κουταλιού. Απλώνω την γέμιση με τα χόρτα επίσης ομοιόμορφα από πάνω και κατόπιν σκεπάζω την πίτα με τον υπόλοιπο χυλό.
- Ψήνω την πίτα για 65-70’ σε προθερμασμένο φούρνο. Για τα πρώτα 20’ την ψήνω στους 210°C και κατόπιν στους 190°C (πάντα αναλόγως του φούρνου). Για να ψηθεί καλά το κάτω μέρος της πίτας, στα τελευταία λεπτά ψησίματος, δίνω έμφαση στην κάτω αντίσταση του φούρνου (εφόσον ο φούρνος έχει την επιλογή). Η χορτόπιτα θα πρέπει να έχει ροδοκοκκινίσει και η ζύμη της να είναι σκληρή, διαφορετικά θα θέλει λίγο ψήσιμο ακόμα. Σε περίπτωση που έχει αρπάξει η επιφάνεια την πίτας αλλά δεν έχει ολοκληρωθεί ο χρόνος ψησίματος, σκεπάζω την πίτα με ένα κομμάτι αλουμινόχαρτου (σαν τέντα από πάνω) και συνεχίζω το ψήσιμο.
- Αφού ψηθεί η μπαμπανέτσα την αφήνω να ξεκουραστεί για 20-30’ προτού την κόψω σε κομμάτια. Την επομένη, όταν την βγάλω από το ψυγείο, την ζεσταίνω πρώτα στον φούρνο για 15-20′ στους 150°C. Καλή απόλαυση!