Ρατατούι ή όπως συνηθίζουμε να λέμε περιγραφικά, «γαλλικό μπριάμ ή τουρλού». Το πιάτο προέρχεται από την Νίκαια της Γαλλίας και παίρνει το όνομά του από την σύνθεση των γαλλικών ρημάτων “ratouiller” και “tatouiller” που σημαίνουν ανακινώ κι ανακατεύω “ratatouille(r)”. Το πιάτο είναι ένα είδος λαδερού στο φούρνο, αποτελείται από μεσογειακά λαχανικά και μυρωδικά κι ετοιμάζεται σε διάφορες παραλλαγές. Άλλωστε όλες οι χώρες της ευρύτερης περιοχής έχουν ανάλογο πιάτο είτε αυτό λέγεται “pisto” (Καστίλλη, Ισπανίας), είτε λέγεται “samfaina” (Καταλονία, Ισπανίας), είτε λέγεται “tombet” (Μαγίορκα), είτε “caponata” (Ιταλία),“ajapsandali” (Γεωργία), “zaalouk” (Μαρόκο), “lecso” (Ουγγαρία), είτε μπριάμ και τουρλού (Τουρκία κι Ελλάδα).
Το ιδιαίτερο χαρακτηριστικό αυτού του πιάτου είναι ο τρόπος με τον οποίο είναι κομμένα και στρωμένα τα λαχανικά, τα οποία αφού κοπούν σε ροδέλες τοποθετούνται σαν να σχηματίζουν ντόμινο. Με λαχανικά όπως οι μελιτζάνες, οι ντομάτες, τα κολοκύθια, οι πιπεριές, το κρεμμύδι και το σκόρδο δεν μπορεί παρά να έχουμε ένα υγιεινό και ισορροπημένο φαγητό που ταιριάζει με πολλά και τρώγεται ευχάριστα σε κάθε γεύμα, κάθε εποχή (ιδίως αφού πλέον βρίσκουμε ολόχρονα όλα τα λαχανικά σε διαθεσιμότητα). Στην ακόλουθη εκτέλεση έχουν προστεθεί η αγαπημένη γλυκοπατάτα και η απλή πατάτα ενώ η σάλτσα είναι μια νόστιμη σάλτσα λαχανικών αφού εκτός από ντομάτες περιέχει επίσης χρωματιστές πιπεριές, πράσο και καρότο για επιπλέον γλύκα και νοστιμιά.
Ingredients
ΥΛΙΚΑ:
Σάλτσα:
- 2 μεγάλες ντομάτες, αποφλοιωμένες
- ½ κόκκινη πιπεριά
- ½ κίτρινη πιπεριά
- 2 μεσαία καρότα
- 1 μικρό πράσο, καθαρισμένο και κομμένο σε ροδέλες
- 2 φύλλα δάφνης
- 3 κσ ελαιόλαδο
- ½ κγλ κουρκουμά
- Αλατοπίπερο
Λαχανικά:
- 2 μελιτζάνες, μετρίου μεγέθους
- 2-3 πατάτες, μετρίου μεγέθους
- 2-3 κολοκύθια, μετρίου μεγέθους
- 2 γλυκοπατάτες, μετρίου μεγέθους
- 3 ντομάτες, μετρίου μεγέθους
- 1 κρεμμύδι, μετρίου μεγέθους
- 3 ολόκληρες σκελίδες σκόρδο
- 3 κσ ελαιόλαδο + ελαιόλαδο για το άλειμμα λαχανικών
- αλατοπίπερο
Μυρωδικά:
- Φύλλα ματζουράνας
- ½ κγλ αποξηραμένο θυμάρι
- Φρέσκα φύλλα βασιλικού
ΟΔΗΓΙΕΣ
- Ετοιμάζω την σάλτσα κόβοντας όλα τα λαχανικά σε μεγάλα κομμάτια και τοποθετώντας τα σε ένα σκεύος. Αλατοπιπερώνω και δίνω βράση με κλειστό καπάκι (9/9). Τα λαχανικά θα αφήσουν τα δικά τους υγρά (κυρίως χάρη στη ντομάτα) και μόλις αρχίσουν να βράζουν κατεβάζω την θερμοκρασία (3/9) και σιγοβράζω για 30’. Αφού μαλακώσουν και τα καρότα (θέλουν τον περισσότερο χρόνο),αφαιρώ τα φύλλα δάφνης κι αλέθω με το ραβδομπλέντερ όλα τα λαχανικά σχηματίζοντας μια παχύρευστη, κόκκινη σάλτσα. Δοκιμάζω τη γεύση και προσαρμόζω ανάλογα. Κρατάω την σάλτσα λαχανικών στην άκρη.
- Είναι σημαντικό τα λαχανικά να έχουν ίδιο πάχος, εκτός από το κρεμμύδι που φροντίζω να είναι πολύ λεπτά κομμένο. Για να πετύχω όμοιο πάχος στα λαχανικά μπορώ να χρησιμοποιήσω το μαντολίνο. Στην συνέχεια με ένα πινέλο λαδώνω ελαφρά κι αλατοπιπερώνω τις φέτες των λαχανικών, με έμφαση στην μελιτζάνα που το χρειάζεται το λαδάκι της.
- Σε ένα στρογγυλό ταψί, στρώνω στον πάτο την σάλτα λαχανικών. Κατόπιν, τοποθετώ τα κομμένα λαχανικά εναλλάξ, επαναλαμβάνοντας το μοτίβο με την ίδια σειρά για λόγους ομοιομορφίας, δίνοντας σπειροειδές σχήμα. Ενδιάμεσα προσθέτω τις ολόκληρες σκελίδες σκόρδου. Ραντίζω με το ελαιόλαδο και πασπαλίζω με το θυμάρι και την μαντζουράνα. Αλατοπιπερώνω τα λαχανικά λίγο ακόμα.
- Κλείνω το ταψί με ασημόχαρτο και ψήνω σε προθερμασμένο φούρνο στους 190°C για 90’. Αργότερα, αφαιρώ το αλουμινόχαρτο και συνεχίζω το ψήσιμο για άλλα 40’ ωσότου τα λαχανικά πάρουν χρώμα και πιούν τα υγρά τους. Μόλις βγει το φαγητό από τον φούρνο κόβω με το χέρι τα φρέσκα φύλλα βασιλικού και γαρνίρω από πάνω. Σερβίρω το ρατατούι ζεστό, κρύο ή χλιαρό μην παραλείποντας να βάλω στο πιάτο από την νοστιμότατη σάλτσα λαχανικών που βρίσκεται στον πάτο. Καλή όρεξη!
Τέλος, διάβασα κάπου πως ο ιδανικός τρόπος να ετοιμαστεί το ρατατούι είναι να ψηθούν αρχικά τα λαχανικά ξεχωριστά και κατόπιν να συνενωθούν και να ψηθούν κι άλλο όλα μαζί. Ψήνοντάς τα ξεχωριστά αποκτούν την δική τους ξεχωριστή γεύση προσδίδοντας μεγαλύτερη ένταση στο τελικό αποτέλεσμα.